Wino Pomarańczowe
Nie o owoc pomarańczy tutaj chodzi, a o barwę i metodę produkcji. Wino pomarańczowe jest niszowe, uchodzi za hipsterskie, w rzeczywistości jego historia sięga czasów przed Chrystusem. Jak to zwykle bywa, trendy rodzą się z przeszłości.
Znienacka uplasowało się na wysokiej pozycji pomiędzy świętą trójcą – winem białym, różowym i czerwonym. Z technicznego punktu widzenia wino pomarańczowe jest rodzajem białego, ponieważ powstaje z jasnych winogron. Gdyby jednak spojrzeć na cały proces produkcji i kulturę wokół niego, wyodrębnia się nam osobna kategoria.
Krótko mówiąc, kolor pomarańczowy uzyskuje się poprzez kontakt moszczu winogronowego z jasnymi skórkami. To w nich zawarte są barwniki, taniny oraz witaminy i polifenole. Proces ten zwie się maceracją, jest charakterystyczny dla produkcji win czerwonych i rzadko dotyczy białych. Nie jest jednoznacznie uregulowane, kiedy macerowane białe wino przestaje być białe, a zaczyna być pomarańczowe. Niektórzy uważają, że na miano orange wine zasługuje tylko wino fermentowane i macerowane z winogron, wraz ze skórkami, pestkami, szypułkami w glinianych amforach tzw. “kvevri” zakopanych w ziemi. Starożytnym inicjatorem tej metody jest Gruzja.
Umieszczone pod ziemią kvevrie otulone są woskiem pszczelim, co wpływa na niską temperaturę moszczu. Metoda ta sprzyja produkcji win naturalnych – czyli tworzonych z małą ingerencją człowieka. Wedle starej, gruzińskiej metody następnie wino pomarańczowe dojrzewa się na osadzie drożdżowym tzw. sur lie. W klasycznej metodzie wino po fermentacji pozostaje nad osadem z drożdży przez okres od 3 do 12 miesięcy. W tym czasie stosuje się zabieg zwany bâtonnage czyli mieszanie osadu tak, aby tworzył on zawiesinę. Wszystko po to, by jak największa powierzchnia wina kontaktowała z osadem. Zapobiega to utlenianiu. Efektem jest zmiękczenie tanin, ale też klarowność bez zastosowania filtracji, a przede wszystkim nadanie winu ciała i maślanej faktury.
Zdarza się, że wina pomarańczowe na końcu są dojrzewane w drewnianych beczkach, ale nie jest to reguła. Zależy to od fantazji winiarza i zazwyczaj idzie w parze z naturalnymi metodami produkcji.
Starożytną metodę produkcji do łask przywrócili włoscy i słoweńscy winiarze w latach 70.
Później zainspirowali się nią inni, by dziś wypuszczać na rynek wina o głębokiej barwie pomarańczowej. Zazwyczaj są to wina macerowane na skórkach, ale niekoniecznie w glinianych amforach, a w stalowych kadziach czy w beczkach. I tak termin „wino pomarańczowe” został wymyślony dopiero w 2004 roku przez brytyjskiego importera wina, Davida A. Harveya.
wina pomarańczowe są wymagające?
Współczesne wina pomarańczowe, w przeciwieństwie do większości białych, są taniczne. To oznacza, że wywołują uczucie cierpkości i ściągania w jamie ustnej. Zdecydowanie są cięższe i odważniejsze niż białe. Posiadają aromaty ziołowe, herbaciane, miodowe, czy orzechowe. W winie pomarańczowym możemy odnaleźć zaskakujące smaki przypominające jackfruit, zakwas, skórkę pomarańczy, a nawet lakier do drewna. Odbiorcy często porównują je do świątecznego kompotu z suszu albo syropu z pigwy. Zapewne zgodzicie się, że powyższe komponenty smakowe są wymagające. Pierwszy raz z pomarańczowym winem jest gwarantem wielu emocji. Na szczęście na rynku można znaleźć “pomarańcze” o różnym stopniu intensywności i słodyczy, dopasowane niemal do każdego podniebienia.
Kolor pomarańczowego wina nie musi być tylko odzwierciedleniem nazwy. W zależności od długości maceracji i szczepu winogron możemy osiągnąć wino o barwie złotej, miodowej, bursztynowej, miedzianej a nawet brązowej. Dla przykładu – włoskie pinot grigio winifikowane na pomarańczowe nosi nazwę “ramato”, co w tłumaczeniu oznacza “kasztanowy”.
Cechą, za którą kochamy pomarańczowe wino, jest jego uniwersalność gastronomiczna!
Tak się składa, że orange wine świetnie komponuje się z każdą kuchnią świata. Jest niesamowicie zróżnicowane smakowo, dlatego dotrzyma nam towarzystwa przy jedzeniu carry, kimchi czy sushi. Jeśli szukamy nowych pomysłów na wine-pairing z wołowiną czy wieprzowiną – znów – pomarańczowe wino sprawdzi się najlepiej.
Największy udział w produkcji pomarańczowego wina ma Gruzja, Włochy oraz Słowenia. We Friuli-Wenecji Julijskiej można znaleźć wina pomarańczowe produkowane z rodzimych winogron regionu, w tym sauvignon vert (friulano), ribolla gialla i pinot grigio. Skolei na Słowenii w regionie Goriška Brda powstało wyjątkowe wino pomarańczowe o nazwie “Motnik”. Jest to wino naturalne, macerację przeprowadza się w beczkach, które są dezynfekowane przez palenie ziół np. szałwii. W Australii natomiast winemakerzy zaczynają tworzyc “pomarańcze” z savignon blanc. Jeśli mówimy o orange wine to nie można pominąć Francji! Zwłaszcza w Jurze i poniekąd w Burgundii produkuje się orzechowe wina ze szczepu savagnin o nazwie Vin Jaune i Côtes du Jura. W Polsce również znajdziemy wysokiej jakości wina pomarańczowe pozyskiwane ze szczepu roter-riesling czy johanniter.
Wina pomarańczowe nadal są niszową kategorią, co jednocześnie dodaje im unikalności. Mała dostępność sprawia, że są pożądane na rynku. Udział w światowej produkcji jest na tyle znikomy, że jeśli już winiarze wypuszczają taką pozycję, to jest to naprawdę przemyślane i wyjątkowe wino.
Dowiedz się więcej
Poczytaj również o innych winach. Lektura o winach nie dość, że zwarta i przyjemna to na dodatek przydatna.
Sprawdź nasze wina
Skoro już znasz już więcej teorii na temat win czerwonych, może warto przejść do wiedzy praktycznej. Zerknij na nasz katalog.